Huidige stand van zaken
Op dit moment wordt 29 procent van het werk door machines uitgevoerd en 71 procent door mensen. In 2025 zal volgens het World Economic Forum, op basis van gesprekken met directeuren van aangesloten firma's, 52 procent van al het werk in handen zijn van programmeerbare machines. In totaal zullen er naar verwachting 75 miljoen banen verdwijnen. Daar tegenover staat dat er door de snelle ontwikkelingen op ICT-gebied in 2022 zo'n 133 miljoen nieuwe banen zullen ontstaan.
Welke banen gaan verdwijnen en welke juist niet?
Dat er banen en hele beroepsgroepen verdwijnen door technologische ontwikkelingen is een eeuwenoud gegeven. Denk bijvoorbeeld aan de verdwenen beroepen van telegrambesteller, kolenboer, letterzetter of analoge telefonist. Door de huidige technologiespurt wordt dit proces echter wel versneld en treft het meer beroepen dan voorheen.
De digitale technologie neemt voornamelijk de simpele, repetitieve en administratieve taken van de mens over. Dit treft met name banen in de accountancy, industrie, klantbeheer en het secretariaat. Sociale en creatieve beroepen blijven juist bestaan en daar zal in de toekomst ook meer vraag naar zijn. Voor deze banen zijn ‘menselijke vaardigheden’ nodig, iets waar robots minder goed in zijn. Denk bijvoorbeeld aan het opbouwen van relaties, het omgaan met emoties of het interpreteren en oplossen van ingewikkelde zaken. Beroepen als pedagogisch medewerker, docent, loopbaanadviseur, verpleegkundige en banen in de sales en marketing zijn daardoor minder gevoelig voor de robotisering.
Daarnaast brengen de technologische ontwikkelingen nieuwe beroepen: zoals een 3D-printspecialist, een dronepiloot, big data analist of vlogger. Het World Economic Forum voorspelt dat meer dan de helft van de kinderen die nu op de basisschool zitten een beroep gaan uitoefenen dat nu nog niet bestaat.
Wat kun je doen om jouw organisatie en werknemers hierop voor te bereiden?
- Kijk vooruit naar welke technologische ontwikkelingen er de komende jaren in jouw branche spelen. Zorg dat je bewust bezig bent met de toekomst, zodat je de effecten ook ver van tevoren ziet aankomen. Daarmee geef je jezelf meer tijd om de mogelijkheden tot het om-/bijscholen of het herplaatsen van je medewerkers buiten de organisatie te verkennen.
- Volgens het World Economic Forum heeft meer dan de helft van de werknemers bij grotere bedrijven her- of bijscholing nodig om gebruik te kunnen maken van nieuwe kansen die door digitale technologie ontstaan. Daarom is het aan te raden om op tijd te investeren in bijscholing van je huidige personeel. De vereiste competenties van beroepen veranderen namelijk zo snel dat je beter je bestaande medewerkers de nieuwe vaardigheden kunt bijbrengen, in plaats van afwachten en denken dat je tegen die tijd nieuwe mensen kunt vinden die over deze vaardigheden beschikken.
- Betrek medewerkers vanaf het begin bij de aanschaf en implementatie van nieuwe technologie. Laat ze meedenken over welke eigen taken geautomatiseerd kunnen worden met behulp van robots of slimme software. Daarmee hebben ze zelf de controle in handen en zal de angst om overbodig te worden, afnemen. Bovendien kan de technologie door hun waardevolle input beter worden ingepast op de werkvloer.
- Vaak is de angst voor robots ongegrond. Het is goed om medewerkers dat te laten beseffen. Robots nemen onze banen niet over, maar nemen onze saaie, repetitieve en administratieve taken over. Medewerkers houden hierdoor tijd over voor creatieve en innovatieve vraagstukken. De toegevoegde waarde van medewerkers wordt juist extra duidelijk als simpele taken worden overgenomen door robots. Daarnaast helpt de automatiseringsslag die robots kunnen maken stress in een organisatie te verminderen.
